วันเสาร์ที่ 13 กันยายน พ.ศ. 2551

เพลงกระบี่ลีลา

เพลงกระบี่ลีลา อัตรา ๒ ชั้น ของเก่า ประเภทหน้าทับปรบไก่ มีท่อนเดียว ๔ จังหวะ ใช้บรรเลงในการแสดงโขนละคร และเป็นเพลงอันดับที่ ๓ ในตับเรื่องรามเกียรติ์ ตอนอินทรชิตแผลงศรนาคบาศ หรือที่เรียกกันสั้นๆ ว่า ตับนาคบาศ
เพลงนี้มีผู้แต่งขึ้นเป็นเพลงเถาหลายทาง ทางแรกหลวงประดิษฐ์ไพเราะ (ศร ศิลป-บรรเลง) แต่งให้วงดนตรีคุรุสภาบรรเลงเมื่อประมาณ พ.ศ.๒๔๙๐ - ๒๔๙๓ อีกทางหนึ่ง เรือเอก ชิต แฉ่งฉวี แต่งขึ้นเป็นเพลงเถาทั้งทางร้องและทางดนตรีสำหรับวงเครื่องสาย เมื่อวันที่ ๒๗ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๔๙๓ และมอบให้นายเล็ก ทีฆกุล เป็นผู้แต่งบทร้อง อาศัยเคล้าโคลงจากเรื่องรามเกียรติ์ มอบให้นางเบญจรงค์ แฉ่งฉวี ร้องเป็นคนแรก
ต่อมานายประกอบ สุกัณหะเกตุ ได้แต่งทำนอง ๓ ชั้นขึ้นใหม่อีกทางหนึ่ง เที่ยวแรกเป็นทางธรรมดา ลีลาของเพลงเป็นไปอย่างเรียบๆ เที่ยวกลับเป็นทางเปลี่ยนมีทั้งลูกล้อลูกขัดและลูกเหลื่อมสลับกันไป ส่วนทำนอง ๒ ชั้น เที่ยวแรกคงใช้ทางเดิม แต่เที่ยวกลับใช้ทางของครูเจือ เสนาวงศ์ ณ อยุธยา ซึ่งได้ทำทางเปลี่ยนไว้เมื่อประมาณ พ.ศ.๒๔๘๐ และนายประกอบ สุกัณหะเกตุ ได้ตัดลงเป็นชั้นเดียวครบเป็นเพลงเถา เมื่อวันที่ ๑๐ เมษายน พ.ศ.๒๕๐๓
อนึ่ง นายมนตรี ตราโมท อธิยายเพิ่มเติมว่า เดิมเพลงกระบี่ลีลา ๒ ชั้น ร้องและบรรเลงท่อนเดียว ต่อมาท่านได้ท่อน ๒ จากนางเคลือบ ต้นเสียงหุ่นกระบอกของ ม.ว.ร.เถาะ พยัคฆเสนา แล้วนำมาเผยแพร่ที่กรมศิลปากรเมื่อประมาณ พ.ศ.๒๕๐๐

บทร้องเพลงกระบี่ลีลา

๓ ชั้น จึงตรัสสั่งกำแหงหนุมาน เร่งดำริตริการแก้ไข
ก่อนรุ่งรางสว่างแสงอโณทัย ให้ได้สังกรณ์ตรีชวา
๒ ชั้น อันอยู่ยอดสัตภัณฑ์บรรพต ปรากฏจรดห้วงเวหา
ขอให้ขุนกระบี่ลีลา กลับมาให้ทันทินกร
ชั้นเดียว แม้แจ้งแสงสีรวีวรรณ ไม่ทันกลับจากสิงขร
พระลักษมณ์อนุชาจะม้วยมรณ์ จงรีบบทจรให้ทันกาล

ไม่มีความคิดเห็น: