เพลงเขมรปากท่อ เถา

เพลงเขมรปากท่อ เถา

ประวัติและที่มาของทำนอง

เพลงเขมรปากท่อ อัตรา ๒ ชั้นของเก่า ประเภทหน้าทับปรบไก่ มีท่อนเดียว ๔ จังหวะ คงจะแต่งขึ้นเป็นอนุสรณ์แก่ชาวเขมรที่เข้ามาตั้งถิ่นฐานอยู่อำเ๓อปากท่อ จังหวัดราชบุรี จึงตั้งชื่อเพลงเขมรปากท่อ สำนวนทำนองเพลงแสดงว่าเป็นเพลงในสมัยรัตนโกสินทร์ แต่ไม่ทราบชื่อผู้แต่ง
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีครูดนตรีนำเพลงเขมรปากท่อ ๒ ชั้น มาแต่งขยายขึ้นเป็นอัตรา ๓ ชั้น และตัดลงเป็นชั้นเดียว ครบเป็นเพลงเถาหลายทางด้วยกัน เช่น ทางของพระยาดุริยศัพท์ (แปลก ประสานศัพท์) ทางของจางวางทั่ว พาทยโกศล อละทางของพระประดิษฐ์ไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) ที่ได้แต่งเสร็จเมื่อ พ.ศ.๒๔๖๑

บทร้องเพลงเขมรปากท่อ เถา
บทร้องที่ ๑

๓ ชั้น บัดนี้ดะหมังเสนา ถือสารพระบิดามาให้
เหตุด้วยดาหาเวียงชัย เกิดการศึกใหญ่ไพรี
๒ ชั้น ให้พี่กรีธาทัพขันธ์ ไปช่วยป้องกันกรุงศรี
จะรีบยกพหลมนตรี พรุ่งนี้ให้ทันพระบัญชา
ชั้นเดียว อยู่จงดีเถิดพี่จะลาน้อง อย่าหม่นหมองเศร้าสร้อยละห้อยหา
เสร็จศึกวันใดจะไคลคลา กลับมาสู่สมภิรมย์รัก

บทละครเรื่องอิเหนา
พระราชนิพรธ์ในรัชกาลที่ ๒

บทร้องที่ ๒

๓ ชั้น บัดนั้น นักคุ้มบังคมก้มเกศา
ความเกรงพระราชอาชญา เจราเสียงสั่นพรั่นใจ
๒ ชั้น โปรดใช้ให้ข้าเป็นข้าหลวง ไปทวงส่วยละโว้กรุงใหญ่
ข้ากลับเสียทีพ่อเมืองไทย ชะลอมตักน้ำไว้ด้วยง่ายดาย



ชั้นเดียว ข้านำชะลอมของประหลาด มายังฝ่าพระบาทเพื่อถวาย
คนไทยจะดีเพราะมีนาย เป็นยอดชายชาญฉลาดสามารถจริง

พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
ทรงแก้ไขจากบทละครรำเรื่องพระร่วง
พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ ๖